Chẩn đoán và điều trị bệnh uốn ván. Uốn ván là một bệnh cấp tính nặng, có khả năng gây tử vong do độc tố của vi khuẩn uốn ván (Clostridium tetani) gây ra, đặc trưng bởi các cơn co giật trên nền tăng trương lực cơ. Ở các nước đang phát triển, có khoảng 1 triệu Thứ sáu, 03/07/2020, 13:14 GMT+7. Bạch hầu - uốn ván - ho gà là 3 dịch bệnh đã từng gieo rắc cái chết cho hàng triệu người trên toàn thế giới. ngày nay, hàng năm trên toàn thế giới vẫn có khoảng 30-50 triệu ca mắc và hơn 300.000 người tử vong vì ho gà; 38.000 người chết vì uốn ván và 8.819 trường hợp mắc bệnh Bệnh uốn ván và những thông tin có thể bạn chưa biết. Ngày 23/10/2020 Tham vấn y khoa : Bác sĩ Trần Thị Kim Ngọc. Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng, nhiễm độc cấp nguy hiểm do trực khuẩn Clostridium Tetani gây ra. Loại vi khuẩn này có thể phát triển tốt trong môi trường kỵ I. ĐẠI CƯƠNG. Uốn ván là một bệnh cấp tính nặng, gây nên bởi một độc tố thần kinh mạnh của vi khuẩn Clostridium tetani, độc tố này gọi là Tetanospasmin. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương dưới dạng nha bào, phát triển tại vết thương trong điều kiện Bố cháu bị bệnh nhiễm trùng uốn ván sau 14 ngày mới phát bệnh. Vậy bác sĩ cho cháu hỏi nhiễm trùng uốn ván khi nào khỏi bệnh? Sau bao nhiêu ngày thì bệnh khỏi và hiện giờ bố cháu phải làm sao? Cháu cảm ơn bác sĩ. HACgI. Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng cấp có tính nguy hiểm, có thể gây tử vong cho người bệnh. Ai cũng có nguy cơ mắc uốn ván nên cần tìm hiểu về căn bệnh này để phòng ngừa cũng như chữa trị hiệu quả nếu gặp ván là bệnh gì?Uốn ván là bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng nề, có tỷ lệ tử vong cao do độc tốc mạnh của trực khuẩn uốn ván gây ra. Trực khuẩn này có tên gọi là Clostridium tetani. Khi bị nhiễm khuẩn, độc tố protein mạnh là tetanospasmin do trực khuẩn Clostridium tetani tiết ra sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, gây tổn thương não, hệ thần kinh trung ương, dãn đến cứng cơ và có thể gây tử vong ván là bệnh do trực khuẩn Clostridium tetanus gây nênTỷ lệ tử vong khi mắc uốn ván là rất cao, 25 – 90%, nhất là uốn ván ở trẻ sơ sinh, con số này lên tới 95%. Bệnh phân bố khắp các tỉnh thành trong cả nước, ai cũng có thể mắc và có thể gặp ở bất cứ mùa nào trong năm. Đặc biệt ở các vùng nông thôn, nhất là khi không tham gia chương trình Tiêm chủng mở rộng thì tỷ lệ nhiễm bệnh càng đường lây truyền bệnh uốn vánThông thường các nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể thông qua những vết thương, các vết rách, vết bỏng, do nhiễm bẩn hoặc do tiêm chích nhiễm bẩn. Những cuộc phẫu thuật, thẩm mỹ, nạo phá thai được thực hiện trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh cũng có nguy cơ nhiễm uốn ván. Hoặc cả những trường hợp hoại tử bị nhiễm khuẩn cũng gây ra bệnh trẻ sơ sinh, quy trình cắt và chăm sóc rốn không đảm bảo vệ sinh khiến cho nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể gây bệnh. Những trường hợp này thường gặp ở vùng núi, vùng sâu vùng xa, trong trường hợp đẻ rơi, đẻ rớt không kịp tới bệnh viện hoặc do chăm sóc trẻ sau sinh không đảm nguy hiểm và dễ mắc nhưng thật may vì uốn ván không lây trường từ người sang nhân gây uốn vánNguyên nhân trực tiếp gây uốn vàn là sự xâm nhập của trực khuẩn uốn ván Clostridium tetani thông qua các vết thương, vết trầy xước… Trực khuẩn này thường có trong đất cát, phân gia cầm, phân trâu bò, dụng cũ phẫu thuật không được khử khuẩn kỹ… Chúng xâm nhập vào các vết thương, phát triển thành ổ nhiễm trùng và gây nên bệnh uốn ván rất nguy tượng có nguy cơ cao mắc uốn vánAi cũng có nguy cơ bị uốn ván nhưng những đối tượng dưới đây dễ mắc hơn cả vì tiếp xúc thường xuyên với môi trường chứa trực khuẩn uốn vánNgười làm việc trong các trang trại chăn nuôi gia súc, gia làm nhân xây dọn vệ đội, thanh niên xung cơ hàm là biểu hiện đầu tiên của bệnh uốn vánBiểu hiện bệnh uốn vánBệnh uốn ván không biểu hiện ngay mà thời gian ủ bệnh khá lâu. Bệnh thường trải qua 4 giai đoạn là Ủ bệnh, khởi phát, toàn phát và lui bệnh. Mỗi giai đoạn bệnh lại có những biểu hiện khác nhau, giúp người bệnh có thể nắm bắt được tình trạng bệnh lý của kỳ ủ bệnhThời kỳ này được tính từ lúc có vết thương đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, có thể từ 3 – 21 ngày, với biểu hiện đầu tiên là cứng hàm. Có khoảng 15% trường hợp khởi phát bệnh trong 3 ngày từ khi bị thương, 10% trong 14 ngày. Trung bình thì bị thương 7 ngày sẽ có triệu chứng đầu. Thời kỳ ủ bệnh càng ngắn thì bệnh càng kỳ khởi phátGiai đoạn này tính từ khi có biểu hiện đầu tiên là cứng hàm cho đến khi có cơn co giật đầu tiên hoặc có cơn co thắt hầu họng, thanh quản. Thời gian xuất hiện những biểu hiện này thường từ 1 – 7 ngày, nếu thởi gian khởi phát càng ngắn, dưới 48h thì bệnh càng bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như mỏi hàm, khói nuốt, khó nhai, khó há miệng. Sau đó, sự co cứng này còn lan ra các cơ quan khác như co cơ mặt khiến nếp nhăn trán rõ hơn, hai chân mày cau lại; co cứng cơ gáy khiến cổ bị cứng và ngửa dần; co cứng cơ lưng; co cứng cơ bụng sờ vào có thể thấy rõ; co cứng cơ chi trên khiến tay luôn ở tư thế gập…Những cơn co cứng này khiến người bệnh cảm thấy đau đớn, khó vận động. Ngoài ra, còn một vài biểu hiện khác nữa là sốt cao, vã mồ hôi, nhịp tim nhanh…Thời kỳ toàn phátĐây là giai đoạn nặng của bệnh với nhiều triệu chứng rõ ràng, được tính từ khi có cơn co giật toàn thân, co thắt hầu họng, thanh quản đầu tiên đến khi bắt đầu lui bệnh. Thường thì giai đoạn này kéo dài 1 – 3 tuần với các biểu hiện như co cứng toàn thân, khó thở, tím tái, co cắt cơ vòng gây bí tiểu, bí đại tiện…Những trường hợp nặng còn bị rối loạn thần kinh thực vật với những biểu hiện như da xanh tái, sốt cao 39 – 40 độ hoặc hơn, đờm dãi tiết nhiều, vã mồ hôi, tăng hoặc hạ huyết áp, loạn nhịp tim hoặc có thể ngừng vắc xin là biện pháp phòng ngừa uốn ván hiệu quả nhấtThời kỳ lui bệnhLúc này, các cơn co giật cũng như những biệu hiện khác đã bắt đầu thưa dần, nhẹ hơn, miệng đã có thể há rộng, phản xạ nuốt trở lại. Giai đoạn này thường kéo dài vài tuần hoặc hàng tháng tùy vào mức độ nặng nhẹ của pháp phòng ngừa uốn vánUốn ván là bệnh lý nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng bất cứ lúc nào, lại rất dễ nhiễm nên việc phòng ngừa là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của chính nay, tiêm vắc xin được xem là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa uốn ván. Có nhiều loại vắc xin cho từng đối tượng, cả trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai nên ai cũng có thể và nên tiêm để ngăn ngừa bệnh lý nguy hiểm này. Uốn ván là một bệnh lý phổ biến, xuất hiện ở mọi nơi và mọi lứa tuổi, là bệnh nhiễm trùng cấp tính do một loại vi khuẩn có tên Clostridium tetani gây ra bởi độc tố của chúng. Uốn ván có thể mắc phải ở bất cứ thời gian nào trong năm, có khả năng gây tử vong. Vậy uốn ván có điều trị được không? Và phòng ngừa uốn ván bằng cách nào? Uốn ván là một bệnh lý nhiễm trùng cấp tính, xuất hiện ở nhiều nơi, nhiều thời điểm trong năm và ở mọi lứa tuổi, có thể dẫn đến tử vong do co cứng các cơ đặc biệt là cơ hô hấp. Tuy nhiên, đây không phải là bệnh khó phòng ngừa và không có phương hướng điều trị. Do đó, để bảo đảm an toàn sức khoẻ bản thân và gia đình, trước tiên mỗi người cần có ý thức tiêm ngừa khi mang thai và sau khi sinh cho trẻ. Bên cạnh đó, cũng chú ý hướng xử trí đúng khi có các yếu tố nguy cơ nghi ngờ nhiễm uốn nhân của uốn vánClostridium tetani – trực khuẩn, gram dương, yếm khí. Đây là tác nhân gây nên bệnh uốn ván. Chúng có khả năng gây bệnh sau 5 năm tồn tại trong đất vì chúng có khả năng tạo nha bào và nha bào uốn ván rất bền vững. Các dung dịch sát khuẩn như formalin, phenol có khả năng diệt nha bào của vi khuẩn uốn ván sau 8-10 những vết thương bị nhiễm trùng hoặc vết thương hở kết hợp với điều kiện thích hợp, nha bào của vi khuẩn uốn ván sẽ sinh sôi, phát triển và bắt đầu gây bệnh. Các bào tử của vi khuẩn uốn ván xâm nhập qua da, phát triển và tiết ra ngoại độc tố bám vào các đuôi sợi thần kinh, từ đó các tín hiệu hoá học từ não và tuỷ sống đến cơ bị ngăn chặn khi chất độc lan dần đến tuỷ sống và não bộ – cơ quan điều khiển cơ thể. Bệnh nhân có thể dẫn đến tử vong do cơ bị co giật với trẻ sơ sinh, uốn ván thường do quá trình cắt và chăm sóc dây rốn trẻ không đảm bảo, bào tử vi khuẩn xâm nhập qua dây rốn và gây bệnhVi khuẩn uốn ván sống ở đâu?Chủng vi khuẩn uốn ván tồn tại được khá lâu trong môi trường bên ngoài và có mặt ở mọi nơi, đặc biệt là các ổ chứa nhưRuột của súc vật hoặc kể cả ở người Vi khuẩn cư trú ở đây và bình thường không gây bệnh cho đối tượng mang nóĐất và các đồ vật bị nhiễm phân súc vật hặc phân ngườiNhững dấu hiệu và triệu chứng của uốn vánĐối với những ca uốn ván thông thường Co cứng cơ nhai và một số cơ ở mặt khiến bệnh nhân xuất hiện nét mặt “cười nhăn”. Bên cạnh đó, cơ gáy, cơ lưng, cơ bụng, cơ hô hấp cũng bị co cứng hoặc trong một số trường hợp bị co cứng vùng tổn thương hay còn gọi là co cứng cục bộ, có tiên lượng tốt hơn và tỉ lệ tử vong các cơ không có khả năng co giãn như ban đầu nên tư thế bệnh nhân cũng xuất hiện những bất thường, tuỳ vào nhóm cơ co cứng chiếm ưu thế mà bệnh nhân sẽ có tư thế và triệu chứng đặc trưng Tư thế ưỡn cong người hoặc phẳng như tấm ván hay cơ hô hấp bị ảnh hưởng gây khó thở,…. Tư thế cong người do cơ cơ nguồn InternetĐối với trường hợp trẻ sơ sinh Bệnh thường xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 28 sau sinh, trẻ sẽ xuất hiện dấu hiệu cứng hàm, co cứng toàn thân khiến trẻ không bú đượcBên cạnh đó, việc cứng cơ mạnh, đột ngột và kéo dài dẫn đến một số hậu quả nghiêm trọng như đau cơ, rách cơ, gãy xương hoặc xuất hiện các triệu chứng khác như sốt, nhức đầu, khó chịu, bồn chồn và các dấu hiệu bí tiểu, nóng rát khi đi cơ mắc phải và đường lây truyền ?Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh uốn vánNhững người suy giảm miễn dịch, thiếu miễn dịch do chưa tiêm ngừa uốn vánMô bị tổn thươngSự xuất hiện của vi khuẩn gây nhiễm bệnh khácXuất hiện sưng tấy quanh vết thươngVết thương đau buốt do bào tử Yếu tố nguy cơ nhiễm vi khuẩn uốn ván nguồn InternetBệnh uốn ván không lây từ người sang người, chúng chỉ có thể bị nhiễm qua vết thương bị nhiễm trùng. Trong một số trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử hoặc dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn tạo môi trường yếm khí cho bào tử sinh sôi và phát trí nếu dẫm phải vật bẩn có thể gây uốn vánTrong dân gian, người ta thường cho rằng dẫm đinh sắt gỉ sét thường gây ra uốn ván, tuy nhiên không phải chỉ mỗi đinh sắt có khả năng đó mà bất cứ vật nhiễm bẩn nào đi vào cơ thể chúng ta qua vết thương đều gây ra uốn ván. Do đó, cách xử trí nhanh nhất khi đẫm phải vật nhiễm bẩn làNếu vết thương nông và nhỏLàm sạch và sát khuẩn vết thương ngâm vết thương vào nước ấm và xà phòng trong 15 phút. Nếu vết thương có chảy máu tức là đã loại bỏ được vi trùng, sau đó bôi thuốc đỏBăng vết thươngNếu vết thương sâu và rộngTránh để vật nhọn di chuyển hay đâm sâu hơn và di chuyển đến cơ sở y tế trong thời gian sớm ý Không cố gắng để rút vật nhọn ra khỏi cơ thểĐiều trị bệnh uốn vánLoại bỏ ngoại độc tố và ngăn chặn các cơn uốn ván là cách tốt nhất để điều trị có hiệu quả với bệnh uốn ván. Thông thường, bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán và điều trị, các xét nghiệm, cận lâm sàng ít có giá trị trong bệnh có hướng điều trị hiệu quả tốt nhất, bệnh nhân nên được đưa đến các trung tâm y tế trong thời gian sớm nhất để được hướng dẫn và điều ngừa uốn ván Tiêm vaccin ngừa uốn ván là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Nên chủ động phòng ngừa bằng cách tiêm ngừa uốn ván sơ sinh cho trẻ. Tiêm ngừa uốn ván nguồn InternetLiều tiêm ngừaĐối với phụ nữ có thai tối thiểu 2 liều vaccin cách nhau ít nhất 1 tháng và lần 2 được tiêm ngừa trước khi sinh 1 tháng. Những lần có thai sau cần tiêm nhắc lại trước khi sinh khoảng 1 với trẻ sơ sinh sẽ được tiêm ngừa vaccin uốn ván kết hợp với một số loại vaccin khác, như ho gà, bạch hầu,…Với các trường hợp vết thương bị nhiễm bẩn, chứa dị vật có nguy cơ bị nhiễm uốn ván, nếuVết thương nhẹ, có tiêm vaccin cách đây hơn 10 năm cần phải tiêm nhắc lại 1 thương nặng và trong vòng 5 năm gần đây chưa tiêm vaccin uốn ván thì cần tiêm nhắc lại 1 liều uốn ván trong ngày bị sách các địa điểm tiêm chủng uy tínThành phố Hồ Chí MinhBệnh viện Pasteur HCMĐịa chỉ 167 Pasteur, Phường 8, Quận 3, TP. Hồ Chí MinhĐiện thoại 84-8 38230352Website pasteurhcmBệnh viện Từ DũĐịa chỉ 284 Cống Quỳnh, Quận 1, TP. HCMĐiện thoại 08 54 042 829 – 38 395 117 – 38 392 722Website TuduTrung tâm tiêm chủng VNVCĐịa chỉVNVC Hoàng Văn ThụVNVC Cantavil An Phú VNVC Lê Đại HànhĐiện thoại 1800 6595WebsiteVNVCHà NộiBệnh viện nhi Trung ươngĐịa chỉ 18/879 La Thành, Đống ĐaLiên hệ 0243 8343 700Website bvnhiTrung tâm tiêm chủng vacxin VNVCĐịa chỉ 180 Trường chinh, Quận Đống ĐaLiên Hệ 0243 8824 666WebsiteVNVCĐà NẵngTrung tâm tiêm chủng vacxin VNVC Đà NẵngĐịa chỉ Lô KV Bắc Tượng đài, Hòa Cường Bắc, TP, Đà Nẵng Liên Hệ 0243 8824 666Website VNVCBạn đọc có thể tham khảo thêm các bài viết về sức khoẻ tại đâyTất cả những điều cần biết về Virus corona – virus viêm phổi Vũ HánÁp xe gan Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trịPhì đại tuyến tiền liệt Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trịHãy tiếp tục theo dõi BlogAnchoi để tham khảo những bài viết hay về sức khỏe bạn nhé! Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Trưởng Đơn nguyên vắc-xin – Khoa Ngoại trú Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Uốn ván là một trong những bệnh nguy hiểm, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy xét nghiệm nào thường được dùng để chẩn đoán bệnh uốn ván? 1. Bệnh uốn ván là gì? Bệnh uốn ván tên khoa học là Tetanus là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do ngoại độc tố Tetanus exotoxin của vi khuẩn uốn ván tên khoa học là Clostridium tetani phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Các triệu chứng của bệnh được biểu hiện là những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ khuẩn uốn ván gây bệnh bằng cách xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở, phát triển và sản sinh ra ngoại độc tố. Ngoại độc tố ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, làm tổn thương não và hệ thần kinh trung ương, dẫn đến co giật các cơ trên nền cơ căng cứng, có thể gây suy hô hấp-trụy tim mạch, rối loạn thần kinh, thậm chí dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. 2. Triệu chứng lâm sàng chẩn đoán bệnh là gì? Nhìn chung, khi vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra các cơn co thắt ở các cơ. Khi nhiễm trùng nặng hơn, các độc tố thần kinh có thể ảnh hưởng tới các bộ phận khác như ngực, cổ, lưng, bụng và mông. Ở mức độ trầm trọng nhất, cơ hô hấp có thể bị co dẫn đến ngạt và tử ván ở người lớn và trẻ em Co cứng cơ nhai và cơ mặt làm cho bệnh nhân có nét mặt cười nhăn. Co cứng cơ gáy, cơ lưng, cơ bụng, hoặc khu trú các cơ gần vùng có vết thương. Bệnh nhân sẽ có những tư thế đặc biệt như sau cong ưỡn người ra sau, cong người sang một bên, gập người ra phía trước... Các cơn co giật xảy ra khi bị kích thích bởi âm thanh, ánh sáng chói hoặc va chạm...Uốn ván ở trẻ sơ sinh Triệu chứng của uốn ván sơ sinh xuất hiện từ ngày 3 đến ngày 28 sau khi sinh. Trẻ không bú được do cứng hàm hoặc co cứng cơ toàn thân làm trẻ bị ưỡn cong người và rất dễ tử vong. Uốn ván khi nhiễm trùng nặng có thể làm dẫn tới tử vong Việc chẩn đoán bệnh uốn ván chủ yếu dựa vào quá trình diễn biến bệnh và khám các triệu chứng thực thể. Các xét nghiệm chủ yếu để phục vụ cho việc điều trị và theo dõi diễn biến của bệnh như xét nghiệm công thức máu toàn bộ, xét nghiệm protein C phản ứng CRP, Procalcitonin PCT hoặc lấy mẫu bệnh phẩm từ vết thương để cấy vi khuẩn và làm kháng sinh đồ...Không giống như những bệnh nhiễm khuẩn khác, biểu hiện của bệnh uốn ván thường đặc trưng, dễ nhận biết và việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào lâm sàng, tiền sử bệnh với các yếu tố nguy cơ gợi ý như tổn thương với các vật kim loại rỉ sét như đinh, sắt..., vết thương sâu bị nhiễm đất bẩn, cát bụi, phân người hoặc súc vật, vết bỏng, vết thương dập nát hoặc do tiêm chích, cắt rốn với dụng cụ không vô khuẩn....Ở một số cơ sở y tế có điều kiện thì xét nghiệm chẩn đoán uốn ván chính là định lượng kháng thể kháng độc tố uốn ván trong huyết thanh, kết quả dương tính khi có trên đơn vị/dl thì nghĩ đến bệnh uốn xét nghiệm khác có vai trò hỗ trợ nhưCông thức máu ngoại vi với biểu hiện bạch cầu tăng cao khi có sự nhiễm hay PCT tăng cao gợi ý phản ứng viêm của cơ thể do vi khuẩn uốn ván xâm nhập hoặc bội nhiễm vi khuẩn khác. 4. Tiêm vắc-xin uốn ván giúp phòng bệnh hiệu quả Tiêm vắc-xin phòng bệnh là giải pháp phòng bệnh uốn ván hiệu quả nhất. Tiêm phòng vắc-xin là giải pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Các loại vắc-xin cho trẻ đang có mặt ở Vinmec XEM THÊM Triệu chứng và phòng tránh nhiễm trùng uốn ván Có thể chữa khỏi dứt điểm viêm gan B không? Viêm gan B có khả năng trở thành một bệnh nhiễm trùng mãn tính như thế nào? Uốn ván là bệnh gì? Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng cấp tính nặng nề, do ngoại độc tố của vi khuẩn uốn ván có tên Clostridium tetani gây nên. Ngoại độc tố này ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể, làm tổn thương não và hệ thần kinh trung ương dẫn đến cứng cơ, có thể gây tử vong. Ở Việt Nam, bệnh uốn ván phân bố rải rác ở các tỉnh thành trong cả nước và có ở mọi lứa tuổi. Bệnh có thể gặp bất kỳ thời gian nào trong năm, không mang tính chất mùa rõ rệt. Chương trình loại trừ uốn ván sơ sinh được triển khai từ năm 1992. Từ năm 2005, Việt Nam đã loại trừ uốn ván sơ sinh theo quy mô huyện với tỷ lệ mắc uốn ván sơ sinh dưới 1/1000 trẻ đẻ lệ tử vong của bệnh uốn ván cao hơn ở những người không tiêm chủng và người lớn trên 60 tuổi. Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn uốn ván Clostridium tetani. Đây là trực khuẩn gram dương, có lông quanh thân, di động tương đối, sống trong môi trường yếm khí. Trực khuẩn thường tạo nha bào hình cầu tròn ở dạng tự do hoặc hình dùi trống. Vi khuẩn uốn ván chết ở 560C, nhưng nha bào uốn ván rất bền vững, còn có thể gây bệnh uốn ván sau 5 năm ở trong đất. Các dung dịch sát trùng như phenol, formalin có thể diệt nha bào sau 8-10 tiếng và đun sôi trong vòng 30 phút cũng giết chết được nha bào. Loại vi khuẩn này có mặt khắp nơi trên thế giới và chủ yếu được tìm thấy trong đất. Nhiễm trùng vết thương, thường là vết thương hở, vết thương nhiễm bẩn, sâu, nhiều dị vật là môi trường thuận lợi thường gặp vi khuẩn uốn ván. Bào tử xâm nhập vào vết thương trên da, sinh sôi nảy nở và tạo ra độc tố bám vào đuôi các sợi thần kinh. Chất độc sẽ lan dần vào tủy sống và não. Độc tố ngăn chặn những tín hiệu hóa học từ não và tủy sống đến cơ. Cơ sẽ bị co giật nặng, bệnh nhân có thể ngừng thở và tử vong nếu nhóm cơ hô hấp bị co cứng kéo dài. Uốn ván sơ sinh thường bắt nguồn từ nhiễm trùng do cắt dây rốn ở trẻ sơ sinh không đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn. Bệnh uốn ván thường bắt đầu bằng triệu chứng co thắt cơ hàm nhẹ, sau đó ảnh hưởng đến các cơ khác trong vùng mặt và các vị trí khác nhau trong cơ thể như ngực, cổ, lưng, bụng và mông. Co các cơ thắt lưng tạo ra tư thế uốn cong lưng đặc trưng. Co thắt các cơ hô hấp ảnh hưởng đến việc hô hấp. Việc co cơ mạnh, đột ngột, kéo dài gây đau cơ, có thể rách cả cơ và gãy xương. Các triệu chứng khác bao gồm sốt, nhức đầu, bồn chồn, khó chịu, bí tiểu, nóng rát khi đi tiểu và đại tiện mất kiểm soát. Uốn ván toàn thân là thể bệnh phổ biến nhất. Triệu chứng uốn ván toàn thân là nhiều cơ bị căng cứng và xuất hiện những cơn co giật đau đớn trong vòng 7 ngày từ khi vi khuẩn xâm nhập. Các cơ bị ảnh hưởng hầu hết thường ở hàm, cổ, vai, lưng, bụng trên, tay và đùi. Cơ mặt bị co lại nên mặt bị nhăn. Một số người bị co giật cơ mạnh, đau đớn khắp toàn thân, thậm chí rách cơ và gãy xương. Bệnh có thể nhẹ khi cơ co cứng với vài cơn co giật, vừa nếu có cứng hàm và khó nuốt hoặc nặng nếu co giật dữ dội hoặc ngừng thở. Uốn ván cục bộ không phổ biến. Triệu chứng uốn ván cục bộ xuất hiện ở các cơ gần vết thương. Uốn ván cục bộ thông thường có tiên lượng tốt hơn uốn ván toàn thân, tỷ lệ tử vong chỉ khoảng 1%. Tuy nhiên uốn ván cục bộ cũng có thể là dấu hiệu báo trước của uốn ván toàn thân. Thông thường nha bào uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua các vết thương sâu, bị nhiễm bẩn, qua các vết rách, vết bỏng, vết thương dập nát, vết thương nhẹ, hoặc do tiêm chích nhiễm bẩn. Ghi nhận được các trường hợp mắc bệnh uốn ván sau phẫu thuật, hay sau nạo thai trong những điều kiện không đảm bảo vệ sinh. Có trường hợp tổ chức của cơ thể bị hoại tử và/hoặc các dị vật xâm nhập vào cơ thể bị nhiễm bẩn tạo ra môi trường yếm khí cho nha bào uốn ván phát triển. Trẻ sơ sinh bị bệnh uốn ván sơ sinh là do quá trình cắt và chăm sóc rốn không đảm bảo vệ sinh. Nha bào uốn ván xâm nhập qua dây rốn vì cắt rốn bằng dụng cụ bẩn hoặc sau khi sinh, trẻ không được chăm sóc rốn sạch sẽ, gạc băng rốn không vô khuẩn nên đã bị nhiễm nha bào uốn ván. Bệnh uốn ván sơ sinh thường xảy ra ở trẻ bị đẻ rơi, đẻ tại nhà được chăm sóc theo phong tục tập quán lạc hậu, nhất là ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa. Bệnh uốn ván không lây truyền từ người sang người. Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh uốn ván Suy giảm hệ miễn dịch, không tiêm vắc xin uốn ván Không được thuốc tiêm phòng TIG kịp thời để chống lại bệnh uốn ván; Sự xuất hiện của vi khuẩn gây nhiễm bệnh khác; Mô bị tổn thương nhiều Tình trạng sưng tấy xung quanh vết thương. Những vết thương sau là điều kiện thuận lợi dễ mắc bệnh uốn ván Vết thương hở, bao gồm xăm mình, xỏ khuyên, vết tiêm Vết thương nhiễm bẩn, nhiều dị vật Vết thương do đạn bắn Gãy xương hở Bỏng Vết thương do phẫu thuật Vết cắn của động vật Các cách phòng ngừa bệnh uốn ván Tiêm vắc xin uốn ván là cách phòng bệnh tốt nhất. Tiêm vắc xin uốn ván để chủ động phòng uốn ván cho mẹ và UỐN VÁN SƠ SINH cho con. Phụ nữ có thai cần được tiêm tối thiểu 2 liều vắc xin uốn ván cách nhau tối thiểu 1 tháng và liều thứ 2 phải tiêm trước khi sinh 1 tháng. Những lần có thai sau cần tiêm nhắc lại 1 liều uốn ván trước khi sinh 1 tháng. Trẻ em dưới 1 tuổi sẽ được tiêm vắc xin phối hợp phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi/màng não do vi khuẩn Hib. Dùng globulin miễn dịch uốn ván khi có các vết thương sâu, nhiễm bẩn, nhiều dị vật, có tác dụng ngăn ngừa nhiễm trùng. Đối với người có các vết thương sâu, nhiễm bẩn nhiều, chứa dị vật, dễ mắc bệnh uốn ván thì cần xử lý như sau Trường hợp người bị thương đã được tiêm vắc xin uốn ván đầy đủ Đối với vết thương nhẹ, không bị nhiễm bẩn và liều vắc xin uốn ván cuối cùng cách lúc đó > 10 năm thì phải tiêm nhắc lại 1 liều vắc xin uốn ván. Đối với vết thương nặng hoặc bị nhiễm bẩn và trong vòng 5 năm trước đó chưa được tiêm vắc xin uốn ván thì phải tiêm nhắc lại 1 liều vắc xin uốn ván ngay trong ngày bị thương. Trường hợp người bị thương chưa được gây miễn dịch cơ bản đầy đủ bằng vắc xin uốn ván Cần phải được tiêm 1 liều vắc xin uốn ván ngay càng sớm càng tốt sau lúc bị thương. Nếu vết thương nặng hoặc bị nhiễm bẩn thì cần tiêm thêm TIG. Tiêm chưa đủ liều Trường hợp người bị thương chưa được tiêm đủ 3 liều vắc xin uốn ván hoặc không rõ tiền sử tiêm vắc xin uốn ván và có vết thương sâu hoặc bị nhiễm bẩn thì cho tiêm TIG với liều thấp nhất là 250 IU hoặc SAT với liều 1500-5000 IU. Có thể tiêm vắc xin uốn ván, tiêm TIG hoặc SAT cùng một lúc, nhưng phải dùng bơm kim tiêm riêng và tiêm ở vị trí khác nhau. Trước khi tiêm SAT có nguồn gốc từ động vật thì phải thử phản ứng để phòng sốc phản vệ bằng test trong da. Trường hợp người bị thương đã có lần được tiêm huyết thanh động vật thì trước khi tiêm phải thử phản ứng nội bì có đối chứng âm tính bằng tiêm nước muối sinh lý. Đọc kết quả sau 15 - 20 phút. Nếu chỗ đối chứng âm tính và chỗ thử xuất hiện nốt phỏng với quầng đỏ rộng 3mm thì đó là kết quả thử dương tính và cần phải làm giải mẫn cảm. Ngoài ra cần tuyên truyền giáo dục sức khoẻ về những thông tin cần thiết liên quan đến bệnh uốn ván và uốn ván sơ sinh, sự nguy hiểm và cách sơ cứu của các vết thương do đâm chọc và những vết thương kín và sự cần thiết phải tiêm chủng chủ động hoặc tiêm chủng thụ động sau khi bị thương, sự cần thiết phải tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn trong y tế. Chẩn đoán bệnh uốn ván chủ yếu dựa vào biểu hiện uốn ván với co cứng cơ. Hiện tại không có xét nghiệm máu để chẩn đoán uốn ván và không phân lập được vi khuẩn uốn ván ở người. Thử nghiệm với que đè lưỡi là một thử nghiệm lâm sàng được thực hiện bằng cách chạm vào thành họng sau với dụng cụ đè lưỡi và quan sát phản ứng. Một kết quả dương tính khi có sự co rút không tự nguyện của hàm cắn xuống "thìa". Một báo cáo ngắn trên Tạp chí Y học Nhiệt đới và Vệ sinh Hoa Kỳ cho biết, trong một nghiên cứu đối tượng bị ảnh hưởng, xét nghiệm này có độ đặc hiệu cao không có kết quả xét nghiệm dương tính giả và độ nhạy cao 94% người nhiễm bệnh cho kết quả dương tính kiểm tra. Trước khi điều trị uốn ván, cần làm sạch các vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng. Vết thương phải được cắt lọc các tổ chức bị nhiễm bẩn hoặc hoại tử và Phải duy trì tình trạng thoáng khí của vết thương. Miễn dịch uốn ván TIG được tiêm càng sớm càng tốt, ngay cả khi đã được tiêm phòng vắc xin uốn ván trước đây. Tiêm bắp TIG với liều từ 3000 - 6000 IU. Nếu không có TIG, có thể thay thế bằng tiêm tĩnh mạch một liều SAT. Tuy nhiên liệu pháp này chỉ có tác dụng ngắn và không thể thay thế các phương pháp khác. Các chuyên gia Y tế nói rằng cách này có thể an toàn đối với phụ nữ mang thai và đang cho con bú. Các bác sĩ có thể chỉ định các nhóm kháng sinh penicillin hoặc metronidazole từ 7-14 ngày với liều cao, những kháng sinh này ngăn chặn vi khuẩn độc hại gây co thắt cơ và cứng khớp. Bệnh nhân bị dị ứng với penicillin hoặc metronidazole có thể thay thế bằng tetracycline. Có thể sử dụng thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ kết hợp với mở khí quản hoặc đặt ống nội khí quản, hỗ trợ hô hấp bằng thở máy để cấp cứu bệnh nhân. Đồng thời với điều trị, phải gây miễn dịch chủ động bằng vắc xin uốn ván cho bệnh nhân. Xem thêm Bà bầu không tiêm phòng uốn ván có sao không? 5 thời điểm bắt buộc phải tiêm vắc xin uốn ván cho trẻ Tiêm phòng uốn ván cho bà bầu như thế nào hiệu quả nhất? Lịch tiêm phòng uốn ván chi tiết cho bà bầu mang thai lần đầu, lần 2 trở lên Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Hải Hà - Trưởng Đơn nguyên vắc-xin – Khoa Ngoại trú Nhi, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City. Bệnh uốn ván tetanus là một bệnh cấp tính do ngoại độc tố tetanus exotoxin của vi khuẩn uốn ván Clostridium tetani phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí. Các triệu chứng của bệnh được biểu hiện là những cơn co cứng cơ kèm theo đau, trước tiên là các cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy và sau đó là cơ có tỷ lệ tử vong cao. Hiện nay nhờ vào Chương trình tiêm chủng, tỷ lệ mắc bệnh uốn ván đã giảm thiểu đáng kể. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý những thời điểm bắt buộc phải tiêm vắc-xin ngừa uốn ván cho trẻ để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm này. 1. Bị uốn ván có nguy hiểm không? Bệnh uốn ván là một trong những nguyên nhân quan trọng gây tử vong ở nhiều nước đang phát triển thuộc Châu Á, Châu Phi và Nam Mỹ, đặc biệt ở những vùng nông thôn và vùng nhiệt đới. Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới WHO trong những năm cuối của thể kỷ 20, mỗi năm có khoảng trẻ bị chết vì uốn ván sơ sinh ở các nước đang phát triển. Tỷ lệ chết/mắc của uốn ván sơ sinh rất cao, có thể tới trên 80%, nhất là ở trường hợp có thời gian ủ bệnh ngắn. Tỷ lệ chết/ mắc của uốn ván từ 10 - 90%, tỷ lệ chết cao nhất ở trẻ nhỏ và người có tuổi. Bệnh có thể gặp bất kỳ thời gian nào trong năm, không mang tính chất mùa rõ Việt Nam, bệnh uốn ván xuất hiện tản phát ở khắp các tỉnh trong cả nước. Chương trình loại trừ uốn ván sơ sinh được triển khai từ năm 1992. Trong giai đoạn 1996 - 2000, tỷ lệ mắc uốn ván sơ sinh trung bình năm của cả nước là 0,13/ trẻ đẻ sống. Từ năm 2005, Việt Nam đã loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh theo quy mô huyện với tỷ lệ mắc dưới 1/ trẻ đẻ sống. Tuy nhiên, uốn ván vẫn là một bệnh rất nguy hiểm nếu trẻ sơ sinh, người bị thương không được dự kỳ ủ bệnh khoảng 3–21 ngày, trực khuẩn phát triển tại vết thương trong điều kiện yếm khí, sau đó giải phóng ngoại độc tố vào máu và tấn công vào các bản vận động thần kinh – cơ, làm cho bệnh nhân bị co cứng cơ và trên nền cứng đó xuất hiện các cơn co giật. Sau khi bị thương, khoảng 15% trường hợp khởi phát bệnh trong vòng 3 ngày và 10% phát bệnh sau 14 ngày, trung bình là 7 ván toàn thân Đây là thể uốn ván thường gặp nhất. Các dấu hiệu sớm bao gồm triệu chứng khó mở miệng cứng hàm, nuốt khó, cứng và đau ở vùng cổ, vùng vai và sau lưng. Tiếp theo là tình trạng co cứng cơ bụng, cơ ngực, cơ hoành và các cơ ở chi, cuối cùng sẽ xuất hiện các cơn co cứng kịch phát toàn thân. Cơn co cứng toàn thân được kích thích bởi ánh sáng, tiếng động và tần suất ngày càng tăng dần. Các cơn co cứng kịch phát làm bệnh nhân uốn cong người, rách hay đứt cơ, co thắt cơ hô hấp gây ngạt và dẫn đến tử vong đột ngột. Một số bệnh nhân ở mức độ nhẹ chỉ bị tình trạng cứng cơ và có một vài cơn co cứng hoặc không có cơn co cứng ván ở trẻ sơ sinh hay còn gọi là uốn ván rốn, trẻ đẻ ra bình thường trong 2 ngày đầu, bệnh xuất hiện từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 28 sau sinh, thường khởi phát trong 2 tuần đầu sau khi sinh. Nguyên nhân do sử dụng các vật dụng không vệ sinh khi cắt cuống rốn cho trẻ. Triệu chứng thường gặp là cứng hàm làm cho trẻ không thể bú được, co cứng toàn thân, người ưỡn cong và dễ dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp ván cục bộ ít gặp, biểu hiện chỉ giới hạn ở các cơ gần vết thương, đây là thể nhẹ, tiên lượng tốt. Uốn ván đầu là thể hiếm gặp của uốn ván cục bộ, diễn ra sau chấn thương đầu hay nhiễm khuẩn tai. Các triệu chứng gồm cứng hàm, rối loạn chức năng một hoặc nhiều dây thần kinh sọ, hay gặp là dây số VII, tỷ lệ tử vong cao. Hình ảnh uốn ván ở trẻ sơ sinh 2. Biến chứng của bệnh uốn ván Sau đây là những biến chứng bệnh uốn ván nếu không điều trị uốn ván kịp thờiGãy xương thông thường sẽ bị co thắt cơ hoặc co giật nhưng trường hợp nặng có thể bị gãy phổi Nếu hít vào dịch tiết của dạ dày sẽ bị nhiễm trùng hô hấp dần dần phát triển thành viêm thắt thanh quản gây khó thở, ngạt thở đãn đến suy hô hấp và tử vongĐộng kinh Nếu nhiễm trùng ảnh hưởng đến não, người bị bệnh uốn ván có thể gặp phải tình trạng tương tự như động tắc phổi Một mạch máu trong phổi có thể bị tắc nghẽn và làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp và tuần hoàn. Bạn cần điều trị bằng oxy và thuốc chống đông thận nặng suy thận cấp Co thắt cơ nghiêm trọng có thể dẫn đến sự phá hủy cơ xương khiến protein bị rò rỉ vào nước tiểu gây suy thận ra, bệnh uốn ván có thể có biến chứng “rối loạn thần kinh thực vật” biểu hiện bởi hiện tượng rối loạn nghiêm trọng về nhịp tim lúc rất nhanh, lúc lại rất chậm, huyết áp lúc tăng cao, lúc hạ thấp, và nhiệt độ cơ thể có thể tăng cao liên tục 40 - 41 độ C, dẫn đến tử cạnh đó, có thể gặp các biến chứng liên quan đến bệnh nhân nằm tại khoa hồi sức với thời gian kéo dài như nhiễm trùng cơ hội, viêm phổi do thở máy nhiễm các tác nhân đa kháng kháng sinh, teo cơ - cứng khớp... Nếu bạn có các bệnh lý nền tiềm ẩn như bệnh tim mạch, gan thận, đái tháo đường... sẽ có nguy cơ làm nặng nề thêm tình trạng bệnh lý. Kể cả khi bệnh uốn ván hồi phục có thể xuất viện, phần lớn các trường hợp bị uốn ván vẫn chưa thể quay trở lại công ăn việc làm trước đó do hậu quả cứng cơ khớp đã nêu và tình trạng cứng cơ khớp này có thể kéo dài 6 - 12 tháng tùy theo từng cá nhân. Biến chứng của bệnh uốn ván làm gãy xương của người bệnh 3. Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh uốn ván? Tiêm vắc-xin phòng bệnh là giải pháp phòng bệnh uốn ván hiệu quả nhất. Hiện nay, tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có thực hiện dịch vụ tiêm vắc-xin phòng uốn ván đơn thuần vắc-xin phòng uốn ván hấp phụ TT và vắc-xin phối hợp 6 trong 1, 5 trong 1, 4 trong 1, 3 trong 1 được sản xuất bởi hãng GSK của Bỉ và Sanofi Pasteur của Pháp cho mọi đối tượng theo độ tuổi và cho cả phụ nữ mang ưu điểm khi tiêm phòng tại Vinmec bao gồmTrước khi tiêm vắc-xin, tất cả khách hàng được khám sàng lọc trước tiêm với các bác sĩ chuyên khoa Nhi – vắc-xin để giúp khách hàng đảm bảo sức khỏe tốt khi tiêm chủng. Bác sĩ sẽ tư vấn các loại vắc-xin phòng bệnh phù hợp với từng lứa tuổi theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế thế giới cũng như cách theo dõi phản ứng sau tiêm ngũ bác sĩ và điều dưỡng nhi giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, hiểu tâm lý trẻ giúp gia đình yên tâm trong quá trình tiêm đối tượng tiêm chủng được theo dõi và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra theo dõi sau tiêm chủng được trang bị đầy đủ các phương tiện cấp cứu; đội ngũ bác sĩ - điều dưỡng được đào tạo về xử trí cấp cứu phản vệ nhằm đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra. Ngoài ra, hệ thống Bệnh viện Vinmec luôn luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng để xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn để đảm bảo cho trẻ được tiêm chủng an toàn tiêm chủng thoáng mát, có khu chơi, giúp trẻ có cảm giác thoải mái như đang dạo chơi và có tâm lý tốt trước và sau khi tiêm được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh Cold chain đạt tiêu chuẩn GSP, với tủ lạnh chứa vắc-xin tại mỗi phòng tiêm là tủ lạnh chuyên dụng vẫn có thể đảm bảo nhiệt độ +2 độ C đến +8 độ C khi mất điện trong vòng 24 giờ, nhằm giữ vắc-xin trong điều kiện tốt để đảm bảo chất Vinmec đang xây dựng phần mềm có thể kiểm tra lịch sử tiêm của trẻ hoặc đặt lịch nhắc để cha mẹ không quên lịch tiêm chủng của con qua máy tính, điện thoại một cách thuận tin tiêm chủng sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc sĩ Nguyễn Hải Hà từng công tác nhiều năm tại Khoa Nhi – Sơ sinh Bệnh viện Thanh Nhàn – Hà Nội và Khoa sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City trước khi đảm nhiệm vị trí là Trưởng đơn nguyên vắc xin thuộc khoa Ngoại trú Nhi bệnh viện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City như hiện nay Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Lịch tiêm vắc xin uốn ván cho bà mẹ mang thai và trẻ em Các loại vắc-xin cho trẻ đang có mặt ở Vinmec XEM THÊM Triệu chứng và phòng tránh nhiễm trùng uốn ván Lịch tiêm phòng uốn ván chi tiết cho bà bầu mang thai lần đầu, lần 2 trở lên Bệnh dại là gì? Cách xử trí sau khi bị chó dại cắn

bệnh án uốn ván